Hoe leestekens jouw persoonlijkheid weerspiegelen

4 okt 2020 | Persoonlijk, Schrijftips

Het onvolprezen Taalvoutjes plaatste een tijdje geleden een leuke poll op hun Facebook-account. De vraag was wat je ergerlijker vindt: een tekst met te veel of juist te weinig leestekens. Een enorme hoeveelheid mensen blijkt zich te ergeren aan een tekst met te weinig leestekens. Natuurlijk zegt dat wat over de mensen die reageren op de poll. Maar in mijn ogen zegt het gebruik van leestekens ook heel veel over de schrijver.

Afbeelding van Taalvoutjes-poll op Facebook

Tekst zonder leestekens geeft ademnood

Eerlijk is eerlijk: het voorbeeld is vrij extreem. In de voorbeeldtekst is werkelijk geen punt of komma te bekennen en hij bulkt ook nog eens van de spelfouten. Om deze tekst te begrijpen moet je je er flink op concentreren. Gezien de spelfouten haak ik al in de eerste zin af; concentreren is voor mij onmogelijk. Dappere doorlezers raken waarschijnlijk al snel buiten adem, want de tekst bevat geen enkele adempauze in de vorm van een punt of komma. Veel van de poll-deelnemers klagen inderdaad dat ze het Spaans benauwd krijgen bij het lezen van deze tekst.

Schreeuwerige uitroeptekens

De tekst met te veel leestekens is ook niet vrij van fouten (verkoopt hij nou DIY-gehaakte huispakken?) maar in ieder geval te begrijpen. Ja, de uitroeptekens zijn schreeuwerig. Nee, het leest niet fijn. Maar ik snap wel wat hij wil zeggen. De boodschap komt over, en dat is toch wel het minimale dat een tekst moet bereiken.

Hoewel de uitroepteken-haters dus zwaar in de minderheid zijn, is dit nog geen vrijbrief om vanaf nu overal uitroeptekens toe te voegen aan je teksten. Pas daarmee op!!! Veel copywriters en websites waarschuwen voor het gebruiken van uitroeptekens. Uitroeptekens staan volgens deze bronnen gelijk aan schreeuwen. NET ALS HOOFDLETTERS. En dat doe je niet in een tekst! Want dat doe je ook niet als je tegen iemand praat!

Afijn, je snapt het punt. Zo niet, lees dan nog even dit artikel van Aartjan van Erkel of ontdek wat de Britse overheid tegen het uitroepteken heeft.

Leestekens weerspiegelen je persoonlijkheid

Ik denk zelf iets genuanceerder over die uitroeptekens. Ja, als iemand drie uitroeptekens achter zijn woorden zet, voelt dat voor mij ook als schreeuwen. In een geschreven tekst voelt dat raar!!! (zie je wel?).

Maar af en toe een uitroeptekentje vind ik zelf niet storend. Sterker nog, ik vind het wel leuk. Het straalt enthousiasme uit, vrolijkheid, betrokkenheid bij het onderwerp. Je snapt het al, ik plaats zelf regelmatig een uitroeptekentje achter mijn zinnen!

Dat gaat soms bijna automatisch. Bij websiteteksten die ik schrijf voor mijn klanten, schrap ik voor het aanleveren, bij het nalezen van de tekst, altijd nog een paar uitroeptekentjes waarmee ik in mijn enthousiasme iets te gul ben geweest.

Een uitroepteken straalt enthousiasme uit

Maar bij mijn eigen website laat ik ze lekker staan. Ze passen bij mij. Ze laten je mijn persoonlijkheid zien, zonder dat je mij persoonlijk kent. Dat is in mijn ogen een belangrijk kenmerk van een goede tekst: hij moet duidelijk maken wie de afzender is. Je klant wil zaken doen met jou en wil je via je tekst beter leren kennen.

Heb je bij het lezen van mijn tekst over tekstchecks het idee dat ik tegen je schreeuw? Dan bied ik je bij deze mijn excuses aan. Maar dan ben ik misschien ook niet de juiste copywriter voor jou. Want hoewel ik ervan overtuigd ben dat ik ook voor jou goede teksten kan schrijven (zónder uitroeptekens), wil ik ook graag dat onze persoonlijkheden klikken. Vind je mijn uitroeptekens te schreeuwerig, dan matchen we wellicht niet zo goed met elkaar. Word je vrolijk als je mijn teksten leest? Klik!

Een gebrek aan leestekens straalt slordigheid uit

Ook door weinig leestekens te gebruiken toon je iemand een glimp van je persoonlijkheid. Geen uitroepteken te zien? Vast een rustig, wellicht wat introvert persoon. Misschien ook vrij zakelijk? Het hoeft zeker niet negatief te zijn, begrijp me niet verkeerd. Als je een copywriter inschakelt voor je teksten, is het vooral van belang dat hij of zij met jóuw stem vertelt. De tone-of-voice van je tekst moet aansluiten bij jou of je bedrijf.

Het wordt echter anders als er té weinig leestekens in de tekst staan. Zonder punten en komma’s wordt een tekst één lange brij die niemand wil lezen. Dan straal je geen rust uit, maar slordigheid en achteloosheid. Die tekst kon je blijkbaar niet veel schelen: die indruk kun je wekken. Dat hoeft natuurlijk niet zo te zijn (misschien heb je gewoon niet zo’n goed taalgevoel of ben je dyslectisch), maar dat gevoel zullen veel mensen dan wel krijgen bij het lezen van jouw tekst. Wil je dit voorkomen, laat je teksten dan schrijven of in ieder geval nakijken door een copywriter of eindredacteur. Bijvoorbeeld door mij ????.

Geniet, maar straal met mate

Dat is wat mij betreft de belangrijkste conclusie. Te weinig leestekens gebruiken leidt bij je lezers tot ergernis en ademnood. Aan te veel leestekens storen mensen zich ook. Te veel komma’s maken je tekst onrustig, te veel punten maken je tekst kortaf of kinderachtig en te veel uitroeptekens zijn bij veel mensen een doorn in het oog. Zoals Thijs van D. poëtisch opmerkt in een reactie op de Taalvoutjespoll: “Teveel uitroeptekens komt bij me over als een holle vaten-pleidooi van aandachtsgeile minkukels.” Daar moest ik hard om lachen, dus die spelfoutjes zien we maar door de vingers ????.

Ik sluit me graag aan bij taalkundige Rutger Kiezebrink, die in Editie NL adviseert spaarzaam te zijn met uitroeptekens: “[…] het is het enige leesteken waarmee je extra nadruk kunt leggen op een woord of een zin. Als je er te gretig mee bent, dan is het effect minder.”

Zoals ik al zei: geniet, maar straal met mate.

Je las een blog van mij, Annelies. (Wie?!)

Copycoach, communicatiestrateeg en flauwe-woordgrapjes-lover. Tovert je saaie of moeilijke teksten om in #tekstenwaarjeblijvanwordt, want saaie teksten zijn er al genoeg. En daar wordt geen mens én geen merk beter van. Dus wil jij je teksten meer laten shinen? Mail me!

Claartje blij door zakelijk tekenen

Hi, ik ben Annelies

Copycoach, communicatiestrateeg en (eind)redacteur voor bedrijven die online net zo inspirerend willen zijn als in het echt, zodat ze de allerleukste klanten en sollicitanten aantrekken.

Lees je gewoon lekker verder?

Boekentips

Recensie – Mam, ik bel je zo terug

“Mam, ik bel je zo terug”. Hoe vaak heb ik dat zelf niet tegen mijn moeder gezegd? Maar in het geval van Nadine was het de laatste zin ooit die ze tegen haar moeder zei. Een paar minuten later was ze dood. Vermoord door haar ex. Ik las het boek om te lezen hoe het zover kon komen en welke impact het had op het leven van haar familie. Zeer indrukwekkend!

Boekentips
Sfeerbeeld bij blog over boekentips - Je ziet een stapeltje boeken op het strand liggen.

So many books, so little time

Er zijn meer mooie boeken geschreven dan je óóit kunt lezen in de (hopelijk) 100 jaar die je op de wereld bent. Daarom deel ik hier vanaf nu weer vaker mijn mening over de boeken die ik las. Zodat jij de pareltjes eruit kan vissen en de tegenvallers lekker kunt overslaan 😉.

Boekentips

Recensie – Kut kanker!

Veertien keer kanker krijgen en dan zó positief blijven… Iedere keer als ik Bibian Mentel op tv zie ben ik weer totaal ondersteboven van haar mentale veerkracht. Haar ‘mentelity’. Daar wilde ik meer van weten, en dus las ik haar boek.

Boekentips

Deze boeken las ik in april

Ik deel graag over boeken waar ik blij van werd. Maar in april las ik er ook een paar met thema's als erfelijke alzheimer en kindermishandeling. Niks vrolijks aan, maar tóch aanraders.

Boekentips

Recensie – De vrouw die een jaar in bed ging liggen

Ik dacht dat De vrouw die een jaar in bed ging liggen ook waargebeurd was. Een volmaakte huisvrouw die dodelijk vermoeid raakt van altijd maar voor anderen zorgen en zelf ergens op het tweede plan blijven. Ik kon me wel iets voorstellen bij die moeheid ????. 't Bleek fictie, wat even een tegenvaller was. Maar algauw werd het verhaal zó absurd dat ik toch graag wilde weten waar dit in vredesnaam zou eindigen!

Boekentips
Foto van een man tegen een gele achtergrond, met een paars boek voor zijn neus.

Recensie – Angstige mensen

Heel anders dan alles wat ik ooit eerder las, maar wat een heerlijk boek was dit! Grappig, ontroerend, frustrerend, nieuwsgierigmakend, kippenvelgevend, vol prachtige taalvondsten en bizarre plotwendingen … this book has it all 💛

Boekentips

Jij bent een badass

Wat een heerlijk boek! Het bruist van de energie die via mijn ogen zo in mijn hoofd en lijf terechtkwam terwijl ik het boek las. Jen Sincero heeft een supervlotte, heerlijk lompe recht-door-zee-schrijfstijl die me regelmatig hardop deed lachen. Maar intussen vertelt ze wel steengoede dingen. Lees maar!

Boekentips

Recensie – De waterdanser

Oprah Winfrey vond De waterdanser een van de beste boeken die ze ooit gelezen had. ‘Ik was compleet in de ban,’ zei ze. Meer aanmoediging heb ik niet nodig om een boek direct te gaan lezen.

Boekentips

Recensie – Ik kan er nét niet bij

Drie keer was ik zwanger. En drie keer maakte ik me flink zorgen of het kindje wel gezond zou zijn. Dar waren ze allemaal, gelukkig. Maar Sander Verheijen en zijn vrouw Jip hadden ‘pech’. In Ik kan er nét niet bij beschrijft hij op een prachtige manier hoe hun leven verandert als blijkt dat hun ogenschijnlijk gezonde tweelingzoons allebei een flinke handicap hebben.